Origo.mn
2006 оны 08-р сарын 13, 14:44
Эрийн гурван наадмын нэг хурдан морь унах хүүхэд өнгө өнгийн цамц, өмд, шовгор малгай, хөлийн өвдөг, гуя,хамгаалах туухуувч өмсдөг. Хүүхдийн өмсөх цамцны ар, өвөр, энгэрт тоонолжин хээ, мөн туухуувчны гуяны өмнө хэсэгт пүүз, ланз хээний аль нэгийг гаргаж оёдог. Хурдан морь унах 5-13 насны хүүхдийн өмсгөл нь бас баатар чадал, хурдан түргэнийг бэлэгдсэн өлзий, зоос, ланз, таван нүд, эрвээхий, хараацай, соёмбо зэрэг гоёлготой байдаг.
Хурдан морины хүүхдийн өмсгөл нь хамгийн хөнгөн авсаархан зүйлээр урласан цамц, ахар өмд, гутал, туухуувч, хүүхдийн тэргүүний магнай хэсгийг гоёх шовгор малгай юм. Хурдан морийг таваас есөн насны охид, хөвгүүд унаж, дээрх хувцсыг емсөнө.
Харин арваас арван гурван насны хөвгүүд тохом оломлон татсан хурдан хүлгийг хөл нүцгэн зайдан унах нь олонтаа, Ийм учраас хурдан морины хүүхдийн хувцас бол:
Нэгдүгээрт уг хүүхдийн нас, бие бялдарт тохирсон, хоёрдугаарт: Морь унаж уралдахад зохицсон байдаг болой. Монгол ардын үндэсний уламжлалт хувцас анх буй болсон цагаасаа хойш тасралтгүй хөгжин, урьдын зарим элемент нь мартагдаж, бас шинэ элемент буй болсоор иржээ. Өөрөөр хэлбэл, монгол хувцасны үлгэр загвар, түүнийг хийх, оёх арга нарийсаж өмсөж хэрэглэхэд тохиромжтой болсоор ирсэн аж.
Ялангуяа 1921 оны ардын хувьсгалаас хойш монгол үндэсний хувцсанд мэдэгдэхүйц шинэчлэл гарч, ихээхэн өөрчлөгдсөөр байна. Энэ нь тус орны нийгмийн үйлдвэрлэлийн харилцааны хөгжлийн үр дагавар болон гарч ирсэн түүхэн зайлшгүй зүйл мөн. Нөгөө талаар монгол ястнуудын хоорондын харилцаа улам ойртон нягтарч бие биедээ нөлөөлөх соёлын харилцаа холбоо нь өргөжин хэрэгцээ сонирхол нь нэгдмэл болсоор байгаагийн тусгал болно.
Ардын хувьсгалын ачаар монголын соёл, боловсрол урьд үзэгдээгүй хурдан хөгжиж, ард түмний нийгмийн амьдрал жигд дээшлэн, аж төрөх хэлбэр нь ерөнхийдөө нэг хэв төрхтэй болжээ. Монголын нийгмийн хөгжил, ястнуудын хоорондын харилцаанд гарч буй энэ гүнзгий өөрчлөлт нь нийгмийн анги давхаргын хоорондын ялгааг улмаар арилгаж, нэгдмэл социалист аж төрөх ёсыг төлөвшүүлж, ингэснээрээ орчин үеийн угсаатны хөгжлийн шинж төрхийг тодорхойлж байна.
Нийгэм, соёл, угсаатны энэхүү өөрчлөлт, хөгжилт нь монгол үндэсний соёлын уламжлалт элементийн нэг хувцсанд нөлөөлжээ. Өөрөөр хэлбэл, урьдын орон нутгийн бөглүү, хязгаарлагдмал байдал арилж, социалист соёл иргэншил идээшил болж, социалист монгол үндэстэн бүрэлдэх явцад монголын ястнуудын уламжлалт хувцас орон нутгийн урьдын шинжээ улам улмаар гээж, монголын нийтлэг шинж нь товойж, хувцасны нэгдмэл хэв загвар, хийц маяг буй болсоор байна.
Энэ нь монгол үндэсний хувцас үгүй болж байна гэсэн үг огт бус, харин монгол хувцсанд бусад ард түмний социалист соёлын нөлөө тусаж, нэг талаар улам хэрэгцээ шаардлагад нийцтэйгээр урагшлан хөгжиж, нөгөө талаар интернационалч шинж бүрдсээр байна.
Бидний судалгааны хэрэглэгдэхүүнээс үзвэл, малчин ардууд өөрсдийн үндэсний дээл, гутал, бүс, малгайгаа бараг хэрэглэсээр байхад хот суурин газрын оршин суугчид, ялангуяа эрэгтэйчүүд европ хувцас өргөн хэрэглэж байна. Энэ нь нэг талаар монгол үндэсний уламжлалт хувцас нь мал аж ахуйн нөхцөл, байгалийн цаг ууртай маш нарийн уялдан боловсорсон учраас өнөөгийн малчдын ахуй амьдралд илүү зохимжтой байгаа, нөгөө талаар суурин амьдралд европ хувцас илүү зохимжтойн гэрч болно.
Өнөө үеийн монголчуудын өмсөж буй хувцсыг нэгдүгээрт монгол хувцас, хоёрдугаарт монгол, европ хосолсон хувцас, гуравдугаарт европ хувцас хэмээн ялгаж хэлэлцэж болохоор байна. Монгол хувцсыг хот суурин газрын оршин суугчид өмсөх нь багасаж байгаагийн зэрэгцээ монгол хувцасны уламжлалт хийц, загварт ч өөрчлөлт гарч, урьдын олон чимэг хийхэд нарийн төвөгтэй эд, элемент нь багасаж, энгийн хялбар болсоор байна. Энэ нь юуны өмнө өнөөгийн нийгмийн хэрэгцээ шаардлагатай холбоотой юм.
Монгол хувцсанд гарч буй шинэ элемент, хэлбэр хийц, шинэчлэл нь нөгөө талаар эдэлж хэрэглэгчдийн гоо зүйн таашаал, хэрэглээний соёл үлэмж дээшилж байгаагийн тусгал болно.Бичсэн: designer
|
